G. VOSKOPOULOS, Assoc. Professor of European Studies, f. Head of Department
T. Erdogan’s Neo-Ottomanism as a New Sonderweg: from Nazi to Ottoman narratives
ΑΟΖ
Τουρκικές εκλογές: η παρακαταθήκη του Τ. Ερντογάν
Η Τουρκία οδεύει προς τις εκλογές σε ένα κλίμα αβεβαιότητας εν μέσω οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Οι παρούσες εκλογές διεξάγονται σε συνθήκες διαφορετικές από προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ το διακύβευμα αφορά αλληλένδετα πεδία. Το πρώτο συνδέεται με τις επιλογές της χώρας σε διεθνοπολιτικό επίπεδο και τον τρόπο που θα επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ. Το δεύτερο, αφορά το μέλλον του Τ. Ερντογάν, αφού μία πιθανή ήττα του θα τον φέρει απέναντι σε μία πολιτική συμμαχία η οποία αναπόφευκτα θα του αποδώσει ευθύνες για την αποτυχία της οικονομικής πολιτικής του[1].
Η προεκλογική εκστρατεία του Τ. Ερντογάν διαφοροποιείται σημαντικά από παρελθούσες εκλογικές αναμετρήσεις. Για παράδειγμα στις εκλογές του 2015 η στρατηγική του επένδυσε στο φόβο. Όπως είχα τότε επισημάνει, «η στρατηγική Ερντογάν οικοδομήθηκε στον φόβο και στην ανάγκη ενίσχυσης της ενότητας και σταθερότητας της χώρας. Λίγοι ενδεχομένως ηγέτες μπορούν να αφουγκράζονται όπως ο ίδιος τις ανησυχίες των πολιτών τους και να επενδύουν σε στοιχεία που ενέχουν υπερβατικές λογικές. Η διπλή εσωτερική και εξωτερική απειλή για την Τουρκία, Συρία και τρομοκρατία, ήταν αρκετή ώστε να ενταφιάσει τις παλινδρομήσεις της τουρκικής ηγεσίας και να φέρει στο προσκήνιο το στόχο επιβίωσης της χώρας. Είναι αυτή η κεντρομόλος δύναμη που αντισταθμίζει τις πολυεπίπεδες φυγόκεντρες δυνάμεις που απειλούν την υπόσταση της. Είναι η διαχρονική πολιτική αξία, το υπέρτατο πολιτικό όπλο αυτών που επέλεξαν να ενταφιάσουν την αμφισβήτηση του Ερντογάν στο όνομα της επιβίωσης του τουρκικού κράτους. Η λογική του «εγώ ή το χάος» του απέφερε πολλαπλά κέρδη λειτουργώντας ως μία κολυμβήθρα όπου εξαγνίστηκαν, αδυναμίες, λάθη, ανεπάρκειες. Όλα αυτά εξωραΐστηκαν από τη δαιμονοποίηση οιουδήποτε τόλμησε να του ασκήσει κριτική. Λίγο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών ο ίδιος ζήτησε να σεβαστούν όλοι (εντός και εκτός της χώρας) το αποτέλεσμα των εκλογών».
Υπό της παρούσες συνθήκες ο Ερντογάν επενδύει στα μεγαλόπνοα σχέδια του για το διεθνή ρόλο της Τουρκίας και στη δαιμονοποίηση της Ελλάδας. Αχίλλειος πτέρνα του παραμένει η οικονομία και ο τρόπος που αυτή έχει επηρεάσει δραματικά την καθημερινότητα των Τούρκων πολιτών.
Πηγή: Source: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής κάποιοι (μάλλον άκαιρα και άκριτα) εκτιμούν ότι πιθανή πτώση του Τ. Ερντογάν από την εξουσία θα μεταβάλλει και το πλαίσιο των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Μία τέτοια αξιολόγηση γίνεται σε συνθήκες μη τεκμηριωμένης υπέρβασης των κανονικοτήτων που διέπουν την τουρκική εξωτερική πολιτική αλλά και μη ορθής αξιολόγησης της ρητορικής των πολιτικών του αντιπάλων έναντι του οράματος της Γαλάζιας Πατρίδας. Σε αυτό το σημείο υπάρχει ταύτιση στόχων.
Η τουρκική πολιτική ταυτίζεται από πολλούς αναλυτές σχεδόν απόλυτα με τις επιλογές Ερντογάν, αν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν διαφοροποιηθεί έναντι των κεντρικών επιλογών του στα ζητήματα που αφορούν τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις[2]. Όσοι και όσες αντιμετωπίζουν την γεωπολιτική Μεγάλη Ιδέα του Τούρκου προέδρου ως ένα εφήμερο χαρακτηριστικό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής θεωρούν ότι μελλοντική απομάκρυνση του από την εξουσία θα «επαναφέρει» την Τουρκία στον ορθό δρόμο της Ατλαντικής Συμμαχίας[3], θα την απομακρύνει από τη Μόσχα και θα την καταστήσει πιο συνεργάσιμη με Ελλάδα και Κύπρο, λιγότερο επιθετική.
Η εν λόγω αξιολόγηση εμπεριέχει μία πιθανολογούμενη οντολογία βασισμένη σε έναν εκτιμώμενο αξιολογητικό υπερβατισμό. Από την άλλη, ο όποιος μελλοντικός διάδοχος του Τ. Ερντογάν δεν θα μπορεί να αποστασιοποιηθεί εύκολα (αν αυτό είναι δυνατό) από πτυχές του νέο-Οθωμανικού οράματος του. Αυτό καθώς θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει την τουρκική στρατηγική σε ένα νέο, μικρότερης εμβέλειας όραμα. Υπό αυτό το πρίσμα, ο διάδοχος του θα πρέπει να προσαρμοστεί στην μαξιμαλιστική παρακαταθήκη του Τ. Ερντογάν η οποία ακόμα και για λόγους πολιτικής επιβίωσης θα πρέπει να καταστεί μία κανονικότητα. Η ανάγνωση των δηλώσεων των ηγετών των λοιπών πολιτικών σχηματισμών[4] στην Τουρκία καταδεικνύει την ομοθυμία τους να στηρίξουν τη «Μεγάλη Ιδέα» του Τ. Ερντογάν, τη γαλάζια πατρίδα, το ρόλο της Τουρκίας ως μίας παγκόσμιας και όχι περιφερειακής δύναμης.
“Όσοι πιστεύουν ότι η ‘Γαλάζια Πατρίδα’ συνίσταται μόνο στον συνδυασμό των λέξεων ‘μπλε’ και ‘πατρίδα’ θα πρέπει πρώτα να προστατέψουν τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο που απορρέουν από διεθνείς συμφωνίες. Τι απάντηση θα δοθεί σε όσους παραβιάζουν το καθεστώς αφοπλισμού των νησιών, αυτή τη παραβίαση θα πρέπει να τη γνωρίζουν κάποιοι. Δεν πουλάμε τη “‘γαλάζια πατρίδα’!”[5].
Σε προσωπικό επίπεδο ο Τ. Ερντογάν φαίνεται να είναι πεπεισμένος ότι το πραξικόπημα του 2016 οργανώθηκε από τον ξένο παράγοντα (ΗΠΑ). Αυτό έχει δημιουργήσει μία κόντρα ανάμεσα στον ίδιο και την Ουάσιγκτον. Σε επίπεδο συγκυριών η πεποίθηση του αυτή ενισχύθηκε από απλά πράγματα. Ενδεικτικά, τον Μάιο του 2016, λίγες μόλις εβδομάδες πριν το πραξικόπημα το Foreign Affairs δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Turkey’s Next Military Coup-How Empowering the Generals Could Backfire»[6]. To timing της δημοσίευσης από ένα έγκριτο ακαδημαϊκό περιοδικό (το πραξικόπημα έλαβε χώρα στις 15 Ιουλίου) προκάλεσε αίσθηση.
Υψηλές προσδοκίες και διαχρονικότητα στόχων
O νέο-Οθωμανισμός του Τ. Ερντογάν έθεσε τον πήχη στόχων και προσδοκιών πολύ ψηλά στην Τουρκία. Οι εθνικοί στόχοι της γείτονος θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσαρμοστούν σε έναν διεθνοπολιτικό πραγματισμό που θα «μικραίνει» τα οράματα του Τ. Ερντογάν και θα δημιουργεί περιορισμένες προσδοκίες έναντι του διεθνή της ρόλου και των σχέσεων της με την Ελλάδα.
Την παραπάνω παράμετρο δεν λαμβάνουν υπόψη τους όσοι αξιολογούν ότι το τέλος της διακυβέρνησης Τ. Ερντογάν θα αποτελέσει μία νέα αρχή[7] για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις[8] και την υιοθέτηση από πλευράς Άγκυρας μίας πιο «κανονιστικής» εξωτερικής πολιτικής που δεν θα θεμελιώνεται στον αναθεωρητισμό. Οι άξονες της τουρκικής στρατηγικής παραμένουν επί δεκαετίες αξιοθαύμαστα σταθεροί ανεξαρτήτως του ποιος κυβερνά. Υπό αυτό το πρίσμα η συνέχεια είναι αυτή που την χαρακτηρίζει σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά.
Η αλλαγή ηγεσίας στην Τουρκία αφορά
α. Τις επιλογές της χώρας[9] σε επίπεδο συστράτευσης και στήριξης των επιλογών της Δύσης (ΝΑΤΟ-ΕΕ)[10]. Μάλιστα αυτή η προσδοκία φέρνει το σύνολο της «Δύσης» στο πλευρό της αντιπολίτευσης με τα ελληνο-τουρκικά να αποτελούν για αυτούς τους τρίτους ένα technicality που μπορεί να «επιλυθεί» εύκολα με παραχωρήσεις τις Ελλάδας.
β. Τη δημοκρατία στη γείτονα, δηλαδή ένα ουσιαστικά εσωτερικό ζήτημα, και όχι την πολιτική της έναντι Ελλάδας και Κύπρου. Μάλιστα μία τέτοια αλλαγή θα φέρει πιο κοντά την Άγκυρα με τους διεθνείς παράγοντες που λειτουργούν καταλυτικά στην χωροταξία δράσης Ελλάδας, Τουρκίας, Κύπρου. Μία τέτοια «επανεκκίνηση» θα δημιουργήσει μία νέα δυναμική ιδιαίτερα σε επίπεδο προσδοκιών από πλευράς Ευρωπαίων και Αμερικανών και θα πολλαπλασιάσει τις πιέσεις προς την ελληνική πλευρά για επίτευξη ενός «έντιμου συμβιβασμού».
Η τουρκική πολιτική έναντι των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο αποτελεί μία διαχρονική στρατηγική σταθερά. Ενδεικτικό είναι το σχόλιο του Μ. Γιλμάζ όταν ρωτήθηκε για το καθεστώς στο Αιγαίο. Επεσήμανε με έμφαση
«Εδώ έχουμε να κάνουμε στο Αιγαίο τόσα πολλά πράγματα μαζί. Κοινές εταιρείες, έρευνες, τουριστικές επιχειρήσεις… Θα συζητούμε τώρα για τα λίγα δευτερόλεπτα που, και “αν”, βρέθηκαν τουρκικά αεροπλάνα στον ουρανό που εσείς διεκδικείτε… θεωρώντας το Αιγαίο ελληνική λίμνη; Σε καμιά χώρα του κόσμου δεν συμβαίνει αυτό. Παντού ισχύει η μεσαία γραμμή»[11].
Για τον Γιλμάζ η στρατηγική των παραβιάσεων και προκλήσεων γίνεται και θα γίνεται «επειδή [οι Τούρκοι]έχουμε αξιώσεις στο Αιγαίο και με τις πτήσεις των τουρκικών αεροπλάνων διαδηλώνουμε τα δικαιώματα της Τουρκίας σε αυτό τον χώρο. Τούτο θα γίνεται έως ότου επιτευχθεί μια συνολική λύση όλων των μεταξύ μας ζητημάτων».
Επίμετρο
Η στρατηγική της Άγκυρας θεμελιώνεται σε εννοιολογικά και στρατηγικά αξιώματα τα οποία δεν αναθεωρήθηκαν από το πέρασμα από το κεμαλικό περιβάλλον στο νέο-οθωμανικό δόγμα. Το όραμα του Τ. Ερντογάν θεμελιώθηκε μεταξύ άλλων, σε αλληλένδετους συμβολισμούς που ενισχύονται από την ιστορική παρακαταθήκη του Οθωμανισμού. Δεν αναίρεσε αλλά διεύρυνε χωροταξικά και εννοιολογικά την κεμαλική φαρέτρα. Ο «εκδημοκρατισμός» της χώρας δεν θα μεταβάλλει τους εθνικούς της στόχους.
Το ζητούμενο είναι οι αντιδράσεις στο εσωτερικό μετά τις εκλογές. Θα αποδεχθεί ο ηττημένος το εκλογικό αποτέλεσμα ή θα προκληθεί πολιτική αναταραχή η οποία θα ενισχύσει τη συγκρουσιακή πόλωση; Ήδη ακούγονται πολλά[12] και καλλιεργείται ένα κλίμα αμφισβήτησης της εκλογικής διαδικασίας γεγονός που συνιστά κακό οιωνό που φέρει χαρακτηριστικά μίας αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Σε κάθε περίπτωση ακόμα κι αν νικήσει η αντιπολίτευση το αφήγημα της Γαλάζιας Πατρίδας δεν θα τεθεί στο περιθώριο.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ,2010 / ΝΑΤΟ:ΑΠΟ ΤΟ 1995 ΖΗΤΗΜΑ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Archives-Athens responds to Turkey’s letter to UN challenging Greek EEZ, Montego Bay Convention The Greek Letter
TO VIMA, 2019
[1] Βλ. ενδεικτικά “Turkey’s soft-spoken Kemal Kilicdaroglu takes on powerful Erdogan», BBC, 20-4-2023, https://www.bbc.com/news/world-europe-65309688
[2] Βλ. ενδεικτικά, «Εθνικιστική πλειοδοσία από Κιλιτσντάρογλου έναντι της Ελλάδας, ΕΦΣΥΝ, 2/6/2022, https://www.efsyn.gr/politiki/exoteriki-politiki/346481_ethnikistiki-pleiodosia-apo-kilitsntarogloy-enanti-tis-elladas . “«Είναι επιτακτική ανάγκη να αυξήσουμε την πίεση σε Μεσόγειο και Αιγαίο. Αυτές οι δουλειές δεν γίνονται βγάζοντας το πλοίο και μετά αποσύροντάς το να λες: “μακάρι να με καλέσει ο Μπάιντεν”. Αν έχεις ψυχή κάνε ένα βήμα για τα νησιά τα οποία καταλήφθηκαν και για τα στρατιωτικοποιημένα νησιά. Θα σε στηρίξουμε!».
[3] Onur İşçi and Samuel J. Hirst, Turkey’s Elections and Foreign Policy Options
[4] «Κιλιτσντάρογλου κατά Ερντογάν: «Κάνεις τον νταή στην Ελλάδα αλλά δεν λες κουβέντα για τα νησιά που είναι υπό κατοχή»
Κιλιτσντάρογλου κατά Ερντογάν: Ακραία ρητορική και από τον ηγέτη της Τουρκικής Αντιπολίτευσης, 28/6/2022, https://www.flash.gr/world/1971541/kilitsntaroglou-kata-erntogan-kaneis-ton-ntai-stin-ellada-alla-den-les-kouventa-gia-ta-nisia-pou-einai-ypo-katoxi
[5] «Εκλογές στην Τουρκία: Τι είπε για Ελλάδα σύμβουλος του Κιλιτσντάρογλου», 17/3/2023, https://www.capital.gr/diethni/3704587/ekloges-stin-tourkia-ti-eipe-gia-ellada-sumboulos-tou-kilitsntaroglou-neo-dimoskopiko-baterlo-erntogan/
[6] Gonul Tol, “Turkey’s Next Military Coup-How Empowering the Generals Could Backfire”, Foreign Affairs, 30/5/2016
[7] Η Ελλάδα κατέχει παράνομα 18 νησιά
[8] Κιλιντσάρογλου: Καμία παραχώρηση για Κύπρο και Αιγαίο, 8/3//2023, https://www.newshub.gr/el/geopolitiki/kilintsarogloy-kamia-parachorisi-gia-kypro-kai-aigaio
[9] Turkey’s Foreign Policy in the Context of the Presidential Elections: Should We Expect Changes?, https://valdaiclub.com/a/highlights/turkiye-s-foreign-policy-in-the-context/
[10] Την πρόθεση του αν αποκαταστήσει τις σχέσεις του με ΗΠΑ και ΗΠΑ έχει εκφράσει ρητά ο Κιλιντσάρογλου.
[11] Το αιγαιακό σύνδρομο των Τούρκων κι η θεωρία Γιλμάζ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 7/8/2009. Όταν έγινε το σχόλιο η Τουρκία αποδεχόταν ακόμα τη μέση γραμμή ως σημείο αναφοράς στο Αιγαίο.
[12] “Turkey’s Elections Won’t Be Free or Fair”, Foreign Policy, 3/5/2023, https://foreignpolicy.com/2023/05/03/turkey-elections-erdogan-kilicdaroglu-vote-manipulation-suppression-media/
CONVENZIONE ITALO – TURCA 1932/1932 CONVENTION BETWEEN ITALY AND TURKEY
CONVENTION:BETWEEN ITALY AND TURKEY FOR THE DELIMITATION OF THE TERRITORIAL WATERS BETWEEN THE COAST OF ANATOLIA AND THE ISLAND OF CASTELLORIZO. SIGNED AT ANKARA, JANUARY 4, 1932.
THE ROYAL GOVERNMENT OF ITALY represented by His Excellency Baron Pompeo ALOISI, Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary in Turkey, of the one part; and
THE GOVERNMENT OF THE TURKISH REPUBLIC represented by His Excellency Dr. Tevk RUSTU BEY, Minister for Foreign Affairs, Deputy for Izmir,
Η τουρκική πολιτική έναντι των πυρηνικών: μία ερμηνευτική ιστορικο-πολιτική προσέγγιση/Turkish policy towards nuclear weapons: an interpretative historical, political approach
ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ,2010 / ΝΑΤΟ:ΑΠΟ ΤΟ 1995 ΖΗΤΗΜΑ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Δεν αμφισβητούν μόνο οι Τούρκοι . Εδώ η τουρκική επιχειρηματολογία.
“Τον Νοέμβριο του 1998 ο τότε πρέσβης της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ Ονούρ Οϊμέν (έγγραφο 2)σε συνδιάσκεψη του ΝΑΤΟ υπό τον τότε Γ.Γ.του ΝΑΤΟ Χαβιέ Σολάνα κ με τη συμμετοχή τού τότε πρέσβη της Ελλάδας Γ. Σαββαΐδη κατέθεσε τις θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης, σε τρισέλιδο υπόμνημα, που υποστήριζε ότι τα νησιά του Αν. Αιγαίου για διάφορους λόγους, π.χ. από ελληνική… εισβολή μέχρι καταπάτηση διεθνών συνθηκών, είναι όλα αποστρατιωτικοποιημένα”
Archives-Athens responds to Turkey’s letter to UN challenging Greek EEZ, Montego Bay Convention The Greek Letter
TO VIMA, 2019
Ελληνο-τουρκικές Σχέσεις
Από τον ΠΙΝ. 2021
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, ΚΥΠΡΟΣ
Ελληνο-τουρκικές Σχέσεις – Οδεύοντας προς τις Εκλογές 2023, αρχειακό υλικό-Greek – Turkish relations in retrospective
Μια ιστορική καταγραφή δηλώσεων, θέσεων, παρεμβάσεων et al. Το αρχείο θα ενημερώνεται διαρκώς
Statements, articles, positions et al (will be updated on a regular basis)
Turkey and NATO, George Voskopoulos
Οι διαφορές στο Αιγαίο χωρίς προκαταλήψεις! Η τουρκική άποψη στα ελληνικά! από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ
ΗΠΑ – Βουλευτές σε Μπάιντεν: Μην ανταμείψεις με F -16 τον Ερντογάν – Παραβιάζει την κυριαρχία Ελλάδας, Κύπρου
06/2022
ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2010 ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ ΓΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ
“Εγώ δεν υπογράφω εδώ ούτε λογαριασμό ξενοδοχείου”
George Voskopoulos, Geo-political, Geo-economic and Geo-cultural Elements of post-Kemalist Turkish Activism
N. Κοτζιάς για συνεκμετάλλευση
Απομυθοποίηση με αυτοχειρία
2013-ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Ο καθηγητής κ πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Χρήστος Ροζάκης κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «Η ΑΟΖ και το Διεθνές Δίκαιο», ενώπιον όλης της ηγεσίας του ΥΠΕΞ, είπε ότι «τα πράγματα στην ανατολική λεκάνη δεν είναι σαφή κ ότι δεν θα μπορούσε να δεχθεί απόλυτα ότι τα ελληνικά νησιά εκεί (δηλ. το Καστελόριζο) έχουν τόσο ισχυρά δικαιώματα ώστε να αποκλείσουν την Τουρκία»
ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Η γκρίζα παγίδα
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 2009
Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΕ, Ρωσία, ΗΠΑ: H πολυμορφία της νέας πολικότητας-2012
Γ. Βοσκόπουλος, αναπλ. καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών, Τμήμα ΔΕΣ, ΠΑΜΑΚ
The EU, Russia and the USA:the multiformity of the new world system polarity
‘Blue Homeland’ & the Irredentist Future of Turkish Foreign Policy
“The “blue homeland” is an irredentist concept”
via WAR ON THE ROCKS
Κριτική της ΝΔ για τη μυστική διπλωματία
ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
*Ωστόσο το ίδιο ζήτημα τέθηκε για τη συνάντηση Κ. Μητσοτάκη και Τ. Ερντογάν. Η ατζέντα παρέμεινε μυστική
Turkey :Jihad against Cyprus
GATESTONE INSTITUTE, 28/6/2022
https://www.gatestoneinstitute.org/18633/turkey-jihad-cyprus
Αρχείο – Συνάντηση Α. Παπανδρέου – Τ. Ερντογαν στο Ερζερούμ
Γ. Βοσκόπουλος, Τουρκική στρατηγική: συνέχεια, διεθνοπολιτική κανονικότητα και ελληνική αφέλεια
*Δημοσιεύτηκε στο http://slpress.gr 9/7/20
ΑΡΧΕΙΟ
Ελλάδα – Τουρκία και Συνθήκες Σημίτης – Ντεμιρέλ
Ιούλιος 2019. Ο Ν. Δένδιας μιλά ανοιχτά για συνεκμετάλλευση σε συνέντευξη του στο BLOOMBERG
Αρχείο
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 1999
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 2000
ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ
Σχέσεις Τουρκίας – Ιράκ – Συρίας και υδάτινοι πόροι (αρχείο)
Turkey’s Neo-Ottomanist Moment – A Eurasianist Odyssey
ΜΟΕ κ κόκκινες γραμμές,οριοθετώντας την έννοια του αδιαπραγμάτευτου-draft
Confidence Building Measures+Red Lines:Defining the Concept of Non-negotiable NationalInterest
>Δέσμη ιδεών από το παρελθόν
https://www.researchgate.net/publication/355021259_MOE_kai_kokkines_grammes_oriothetontas_ten_ennoia_tou_adiapragmateutou-draft_Confidence_Building_Measures_and_Red_Lines_Defining_the_Concept_of_Non-negotiable_National_Interest
ΑΡΧΕΙΟ
Συνάντηση Παπανδρέου – Τζεμ 2010
George Voskopoulos, Conceptualization of Turkish Neo-Ottomanism: organizational, operational and strategic aspects of a neo-revisionist strategy
Greece geopolitics and the Mediterranean
G. Voskopoulos -Chapter contribution, Palgrave MacMillan available at Berkeley Library
Droits maritimes, un enjeu géopolitique
Le Monde diplomatique
https://www.monde-diplomatique.fr/2016/06/CORMORAND/55727
“Adoptée à Montego Bay (Jamaïque) en 1982, la convention des Nations unies sur le droit de la mer (CNUDM) a, comme son nom l’indique, défini le droit international pour la mer. Elle a introduit le concept de zone économique exclusive (ZEE) ; reconnu le droit des États à étendre leur plateau continental bien au-delà de cette limite ; créé des institutions importantes, telles que l’Autorité internationale des fonds marins (AIFM), pour gérer les ressources de la zone déclarée patrimoine commun de l’humanité (appelée « la Zone »), ainsi que la Commission des limites du plateau continental (CLPC). À ce jour, 166 États ont ratifié cette convention. Parmi les autres, on trouve les pays privés de littoral, mais aussi les États-Unis (le gouvernement a signé, mais le Sénat n’a pas ratifié), Israël, le Venezuela et la Turquie.
The Future of Greek Foreign Policy
Interview with George Voskopoulos, European Student Think Tank
Interview conducted by: Ema Odra Raščan
George Voskopoulos, PhD is an Associate Professor of European Studies and the former Head of the Department of International and European Studies at the University of Macedonia. He was a Thematic Research Coordinator at the Jean Monnet Centre of Excellence from 2015 to 2018. Dr. Voskopoulous began his academic career by conducting his Ph.D. in comparative foreign policy analysis and focused on the Common Foreign and Security Policy of the European Union at Exeter University. He was a visiting fellow at the University of Russe in Bulgaria from 2001 until 2003, before continuing to work as a research associate at the University of Sheffield and at the Luxembourg Institute for International and European Studies. His research has been published in journals around the word and he is currently an editorial board member of a number of international journals. He is also the editor of “European Union Security and Defence: Policies, Operations and Transatlantic Challenges” (Spinger, 2020) and “Transatlantic Relations and European Integration: Realities and Dilemmas” (ICFAI Press, Hyderabad, 2006).
Ema Odra Raščan: As the European Commission wishes to establish a European Digital Decade, many EU Member States are concluding bilateral partnerships when it comes to fifth-generation wireless broadband networks. Greece is no exception. In September 2020 after a visit from the U.S. Secretary of State Mike Pompeo to the Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis, U.S. commitment and support to Greece were reaffirmed. Does Greece see the future of its foreign policy within theEU or driven by bilateral relationships with big players in the international community?
Prof. Voskopoulos, Ph.D.:The original primary aim of Greece to join the (then) EEC was related to security issues. This overlaid the fact that the country was not competitive enough to join a club of industrially advanced states. As a result, Greece supported all endeavors of “federal” orientation (i.e. a European Army, CFSP, ESDP). For organizational and constitutional reasons (a Treaty-based Union) these aims were materialized in a way that did not resolve complex Greek security dilemmas and Greece is the only EU country still facing a military threat, not perceived but actual. Under this spectrum, Greek foreign policy has invested on trilateral or multilateral cooperation (i.e. Israel, Cyprus, Egypt, UAE, U.S.) to cover this need and the organizational and operational realities of CFSP, ESDP.
voskopoulos 
You must be logged in to post a comment.